13 gru Jak konopie wpływają na mikrobiom jelitowy?
Wśród osób świadomie dbających o swoje zdrowie mówi się teraz wiele o mikrobiomie jelitowym i wpływie funkcjonowania jelit na pracę mózgu. Mikrobiom jelitowy to sporych rozmiarów wycinek — blisko 3kg masy ludzkiego ciała, które można przypisać bilionom bakterii, wirusów i drobnoustrojów żyjących głęboko w jelitach. Właśnie dlatego naukowcy poświęcili ostatnią dekadę na dogłębne badania i próbę zrozumienia, w jaki sposób te mikroskopijne organizmy wpływają na różne funkcje naszego organizmu.
Rosnące zainteresowanie skłoniło naukowców do zastanowienia się nad wszystkimi aspektami, w tym: jaki jest związek pomiędzy funkcjonowaniem jelit a konopiami? Oraz w jaki sposób konopie i system endokannabinoidowy wchodzą w interakcję ze wszystkimi drobnoustrojami żyjącymi w naszym przewodzie pokarmowym?
Poznaj swój mikrobiom
Jelito to część przewodu pokarmowego, który zaczyna się w przełyku i kończy w odbycie. Żyją w nim biliony bakterii, wirusów i grzybów.
W równowadze drobnoustroje te, co do zasady, współistnieją z nami w symbiozie i pomagają stymulować i regulować układ odpornościowy, rozkładać potencjalnie toksyczną żywność, syntetyzować niezbędne witaminy i aminokwasy oraz wzmacniać barierę jelitową. Bariera jelitowa to półprzepuszczalna struktura wyściełająca jelito, która umożliwia wchłanianie składników odżywczych i zapobiega przedostawaniu się patogennych cząsteczek i bakterii.
Czasami drobnoustroje jelitowe mogą powodować nierównowagę, znaną jako dysbioza jelitowa. Może ją wywołać szereg czynników: diety bogate w tłuszcz lub cukier lub ubogie w błonnik, codzienne picie alkoholu lub spożywanie produktów zawierających pozostałości pestycydów. Niekontrolowana dysbioza jelit może przyczyniać się do przewlekłych zaburzeń żołądkowo-jelitowych, takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna lub nieswoiste zapalenie jelit.
Mikrobiota jelitowa odgrywa również rolę w rozwoju otyłości, a osoby z nadwagą lub otyłością wykazują zmniejszoną różnorodność mikrobiologiczną. Niezrównoważony mikrobiom jelitowy jest również wiązany z różnymi zaburzeniami nastroju i chorobami neurologicznymi, takimi jak autyzm, lęk i depresja. Wykazano, że zdrowy mikrobiom jelitowy wspomaga rozwój mózgu, funkcje poznawcze i sprzyja zdrowiu psychicznemu.
„Przyglądając się głębiej środowisku jelitowemu, zaczynasz dostrzegać, że to coś więcej niż „tylko” szeroki wachlarz bakterii i innych organizmów” – mówi Jason Mitchell, współzałożyciel i prezes HempFusion Wellness oraz prezes Probulin Probiotics. „W jelitach znajdują się setki milionów neuronów. Co ciekawe, istnieje nerw, który biegnie na całej długości – od mózgu do jelit, łącząc również inne narządy, w tym płuca i serce”.
Wpływ mikroflory jelitowej nie ogranicza się więc tylko do przewodu pokarmowego. Grupa drobnoustrojów wywiera również głęboki wpływ na procesy życiowe w mózgu i vice versa. Ten dwukierunkowy przepływ informacji jest znany jako oś mózgowo-jelitowa.
Komunikacja jelitowo-mózgowa odgrywa fundamentalną rolę w zdrowiu przewodu pokarmowego, procesach myślowych, podejmowaniu decyzji oraz kształtowaniu emocji. Przykłady jak jej doświadczamy? Uczucie zdenerwowania przed prezentacją, motyle w brzuchu lub utrata apetytu, gdy jesteś niespokojny/a – to tylko te najbardziej namacalne.
Układ endokannabinoidowy i mikrobiom jelitowy
Układ endokannabinoidowy to jeden z głównych systemów w ludzkim ciele, który bierze udział w regulacji nastroju, emocji, bólu, apetytu czy reakcji na stres. Składający się z kannabinoidów naturalnie występujących w naszym organizmie, zwanych endokannabinoidami, receptorów kannabinoidowych i enzymów, układ endokannabinoidowy rozciąga się przez ludzkie ciało – mózg, narządy, tkanki łączne, gruczoły, komórki odpornościowe i jelita.
Układ endokannabinoidowy odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zrównoważonego mikrobiomu jelitowego, a także reguluje zasadnicze funkcje jelit. „Receptory endokannabinoidowe w jelitach pomagają regulować i wspierać homeostazę dzięki takim funkcjom, jak ruchliwość (przemieszczanie pokarmu przez jelita), trawienie, reakcja zapalna, a nawet reakcje immunologiczne” – mówi Mitchell.
Mikrobiom jelitowy może również wpływać na układ endokannabinoidowy. Dr Dustin Sulak, ekspert od konopi medycznych i założyciel Healer.com, powiedział, że istnieją dowody na to, że zły stan drobnoustrojów jelitowych może mieć szkodliwy wpływ na system endokannabinoidowy: badanie na myszach z 2020 roku wykazało, że dysbiotyczny mikrobiom jelitowy wytrącił system endokannabinoidowy z równowagi, wywołując u myszy zachowania typu depresyjnego.
W jaki sposób dysbioza jelitowa może wpływać na układ endokannabinoidowy i prowadzić do depresji? Układ endokannabinoidowy odgrywa również rolę w regulacji osi mózgowo-jelitowej i pomaga komunikować do mózgu zmiany w jelitach. Zaburzenia w równowadze drobnoustrojów jelitowych mogą wpływać na funkcję układu endokannabinoidowego i prowadzić do spadków nastroju.
Podobnie zrównoważony mikrobiom jelitowy może przyczynić się do zdrowego funkcjonowania układu endokannabinoidowego i dobrego nastroju.
W jaki sposób konopie wpływają na mikrobiom jelitowy i zdrowie jelit
Coraz więcej dowodów wskazuje na to, że konopie mogą wspierać zdrowy mikrobiom jelitowy, komunikację mózgowo-jelitową i ogólnie zachowywać jelita w dobrym stanie.
Kannabinoidy zawarte w konopiach mogą wchodzić w interakcje z receptorami kannabinoidowymi w jelitach, a sama roślina była stosowana od tysiącleci w leczeniu objawów zapalenia i zaburzeń żołądkowo-jelitowych, w tym bólów brzucha, skurczów, biegunki, nudności i wymiotów.
Wygląda na to, że również THC może zmieniać mikrobiom jelitowy i chociażby chronić przed przybieraniem na wadze. Kiedy otyłym myszom podawano THC, te zachowując wątły mikrobiom, odwracały tendencję związaną z przybieraniem wagi. THC pomagało również zmniejszyć niektóre objawy związane z otyłością, w tym stany zapalne niskiego stopnia i przepuszczalność jelit, które powstają, gdy toksyny lub bakterie przedostają się z jelit do krwiobiegu.
„Jeśli chodzi o dowody na ludziach, jedno z badań wykazało, że mikrobiom użytkowników konopi ma mniej bakterii występujących typowo u osób otyłych” – powiedział Sulak. To odkrycie może wyjaśniać, dlaczego osoby stosujące konopie są często mniej otyłe lub chudsze niż osoby ich nieużywające, nawet pomimo tego, że THC może prowadzić do podjadania.
Inne fascynujące badania sugerują, że konopie mogą również pomóc w leczeniu zaburzeń związanych z nadużywaniem alkoholu, który ma szkodliwy wpływ na mikrobiom jelitowy. A nadmierne spożywanie alkoholu może przecież przyczyniać się do zapalenia jelit, supresji komórek odpornościowych w jelitach i przerostu szkodliwych bakterii w mikrobiomie.
Połączony wpływ powyższych czynników może również prowadzić do zespołu nieszczelnego jelita lub przepuszczalności jelit, powodując przedostawanie się cząsteczek jedzenia, bakterii i produktów przemiany materii bezpośrednio do krwiobiegu. Autorzy badania poinformowali, że CBD – i ogólnie konopie – mogą zmniejszać przepuszczalność jelit, regulować występowanie określonych bakterii jelitowych i zmniejszać stan zapalny jelit.
W jednym z przedklinicznych badań na myszach (z 2019 roku) stwierdzono, że połączenie THC i CBD promuje zdrową mikroflorę jelitową i wysoki poziom niektórych krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych w jelicie grubym, które promują z kolei funkcje odpornościowe i pobudzają metabolizm. Kwasy te mogą również pomóc w utrzymaniu w zdrowym stanie ośrodkowego układu nerwowego i poprawiać „komunikację” między mózgiem a jelitami.
Konopie mogą przyczyniać się do zdrowia jelit i mózgu, także w inny sposób: stwierdzono, że kannabinoidy stabilizują barierę krew-mózg i zmniejszają zarówno stan zapalny jelit, jak i zapalenie układu nerwowego, podczas gdy jednoczesne zapalenie jelit oraz mózgu mogłoby niekorzystnie wpłynąć na funkcjonowanie i zdrowie tego drugiego.
Związek między konopiami, układem endokannabinoidowym i mikrobiomem jelitowym jest złożony i ważny, a my – wydaje się – dopiero „prześlizgnęliśmy” się po temacie, powiedział Sulak.
Z kolei Mitchell spekuluje, że w przyszłości w kontekście mikrobiomu pojawi także miejsce na dyskusję o terpenach i innych rzadkich kannabinoidach.
„Istnieje kilka kannabinoidów i terpenów, które są dla mnie szczególnie interesujące, ponieważ mają dogłębny wpływ na jelita i układ endokannabinoidowy, wspierając równowagę w obszarach odpowiadających za reakcję na stres, reakcję zapalną i dostarczających wsparcia immunologicznego” – powiedział. „Uwielbiam beta-kariofilen, CBD i CBN. Te trzy substancje wymagają dalszych badań, ale wydaje się dość oczywiste, że w przyszłości uda się potwierdzić ich korzystne działanie”.
